NCERT Text Book solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 10/Class 6 Sanskrit Chapter 10 कृषिकाः कर्मवीराः Solutions
.jpg)
Class 6 Sanskrit
Chapter 10
कृषिकाः कर्मवीराः
1. उच्चारणं कुरुत -
सूर्यस्तपतु जीर्णम् शीतकालेSपि
वारयितुम् ग्रीष्मे सस्यपूर्णानि
पदत्राणे कण्ठकावृता क्षुधा-तुषाकुलौ
2. श्लोकांशान योजयत --
क ख
गृहं जीर्णं न वर्षासु तौ तु क्षेत्राणि कर्षतः।
हलेन च कुदालेन या शुष्का कण्ठकावृता।
पादयोर्न पदत्राणे सस्यपूर्णानि सर्वदा।
तयोः श्रमेण क्षेत्राणि शरीरे वसनानि नो।
धरित्री सरसा जाता वृष्टिं वारयितुं क्षमम्।
Ans-
क ख
गृहं जीर्णं न वर्षासु वृष्टिं वारयितुं क्षमम्।
हलेन च कुदालेन तौ तु क्षेत्राणि कर्षतः।
पादयोर्न पदत्राणे शरीरे वसनानि नो।
तयोः श्रमेण क्षेत्राणि सस्यपूर्णानि सर्वदा।
धरित्री सरसा जाता या शुष्का कण्ठकावृता।
3. उपयुक्तकथनानां समक्षम 'आम्' अनुपयुक्तकथनानां समक्षं ' न' इति लिखत -
यथा -
गृहं जीर्णं न वर्षासु वृष्टिं वारयितुं क्षमम्।
हलेन च कुदालेन तौ तु क्षेत्राणि कर्षतः।
पादयोर्न पदत्राणे शरीरे वसनानि नो।
तयोः श्रमेण क्षेत्राणि सस्यपूर्णानि सर्वदा।
धरित्री सरसा जाता या शुष्का कण्ठकावृता।
3. उपयुक्तकथनानां समक्षम 'आम्' अनुपयुक्तकथनानां समक्षं ' न' इति लिखत -
यथा -
कृषकाः शीतकालेSपि कर्मठाः भवन्ति। आम्'
कृषकाः हलेन क्षेत्राणि न कर्षन्ति। न
कृषकाः हलेन क्षेत्राणि न कर्षन्ति। न
(क) कृषकाः सर्वेभ्यः अन्नं यच्छन्ति।
(ख) कृषकाणां जीवनं कष्टप्रदं न भवति।
(ग) कृषकः क्षेत्राणि सस्यपूर्णानि करोति।
(घ) शीते शरीरे कम्पनं न भवति।
(ङ) श्रमेण धरित्री सरसा भवति।
Ans-
(क) आम्
(ख) न
(ग) आम्
(घ) न
(ङ) आम्
4. मञ्जूषातः पर्यायवाचिपदानि चित्वा लिखत –
(रविः, वस्त्राणि, जर्जरम्, अधिकम्, पृथ्वी, पिपासा)
(क) वसनानि ---------
(ख) सूर्यः ----------
(ग) तृषा ----------
(ख) कृषकाणां जीवनं कष्टप्रदं न भवति।
(ग) कृषकः क्षेत्राणि सस्यपूर्णानि करोति।
(घ) शीते शरीरे कम्पनं न भवति।
(ङ) श्रमेण धरित्री सरसा भवति।
Ans-
(क) आम्
(ख) न
(ग) आम्
(घ) न
(ङ) आम्
4. मञ्जूषातः पर्यायवाचिपदानि चित्वा लिखत –
(रविः, वस्त्राणि, जर्जरम्, अधिकम्, पृथ्वी, पिपासा)
(क) वसनानि ---------
(ख) सूर्यः ----------
(ग) तृषा ----------
(घ) विपुलम् ---------
(ङ) जीर्णम् ----------
(च) धरित्री ----------
Ans -
(क) वसनानि - वस्त्राणि
(ख) सूर्यः - रविः
(ग) तृषा - पिपासा
(घ) विपुलम् - अधिकम्
(ङ) जीर्णम - जर्जरम्
(च) धरित्री - पृथ्वी
5. मञ्जूषातः विलोमपदानि चित्वा लिखत –
(धनिकम्, नीरसा, अक्षमम्, दुःखम्, शीते, पार्श्वे)
(क) सुखम् ----
(ख) दूरे ----
(ग) निर्धनम् ----
(घ) क्षमम् ----
(ङ) ग्रीष्मे ----
(च) सरसा ----
Ans -
(क) सुखम् - दुःखम्
(ख) दूरे - पार्श्वे
(ग) निर्धनम् - धनिकम्
(घ) क्षमम् - अक्षमम्
(ङ) ग्रीष्मे - शीते
(च) सरसा - नीरसा
(ख) दूरे - पार्श्वे
(ग) निर्धनम् - धनिकम्
(घ) क्षमम् - अक्षमम्
(ङ) ग्रीष्मे - शीते
(च) सरसा - नीरसा
6. प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत --
(क) कृषकाः केन क्षेत्राणि कर्षन्ति ?
(ख) केषां कर्मवीरत्वं न नश्यति ?
(ग) श्रमेण का सरसा भवति ?
(घ) कृषकाः सर्वेभ्यः किं किं यच्छन्ति ?
(ङ) कृषकात दूरे किं तिष्ठति ?
(क) कृषकाः केन क्षेत्राणि कर्षन्ति ?
(ख) केषां कर्मवीरत्वं न नश्यति ?
(ग) श्रमेण का सरसा भवति ?
(घ) कृषकाः सर्वेभ्यः किं किं यच्छन्ति ?
(ङ) कृषकात दूरे किं तिष्ठति ?
Ans –
(क) कृषकाः हलेन कुदालेन च क्षेत्राणि कर्षन्ति।
(ख) कृषकाणां कर्मवीरत्वं न नश्यति।
(ग) श्रमेण पृथ्वी सरसा भवति ।
(घ) कृषकाः सर्वेभ्यः शाकम् अन्नम दुग्धम् फलम् च यच्छन्ति ।
(ङ) सुखम् कृषकात दूरे तिष्ठति।
(क) कृषकाः हलेन कुदालेन च क्षेत्राणि कर्षन्ति।
(ख) कृषकाणां कर्मवीरत्वं न नश्यति।
(ग) श्रमेण पृथ्वी सरसा भवति ।
(घ) कृषकाः सर्वेभ्यः शाकम् अन्नम दुग्धम् फलम् च यच्छन्ति ।
(ङ) सुखम् कृषकात दूरे तिष्ठति।
Read Also:
Post a Comment
Please do not enter any spam link in the comment box.